Startpunt van de fietstocht is het Haarlemmerplein, bij de Willemspoort. Op steenworp afstand van deze poort werd in 1839 de eerste spoorlijn in Nederland geopend, tussen Amsterdam en Haarlem. Destijds stond het station op de plek waar nu de Zuiveringshal van de Westergasfabriek staat. We vervolgden onze weg naar De Droogbak, vlakbij het Centraal Station. Dit is het voormalig hoofdkantoor van de Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij die de spoorlijn Amsterdam – Haarlem had aangelegd en exploiteerde.
Tot de bouw van het Centraal Station lag Amsterdam aan het open IJ. Door de komst van het station veranderde dat voorgoed. Een zeer ingrijpende gebeurtenis die door sommige architecten en stedenbouwkundigen de “grootste vergissing uit de geschiedenis van de stad” wordt genoemd. Het Centraal Station heeft een Koninklijke Wachtkamer, deze was tijdens het Open Monumentenweekend te bezichtigen. Het uitstekende paviljoen van de Koninklijke Wachtkamer kent een rijke iconografie met thema’s over goed bestuur en de opbloei van de welvaart door internationale betrekkingen.
Bij het Oosterdok stopten we om de veranderingen van de Amsterdamse haven toe te lichten, met name de aanleg van het Noordzeekanaal. De Koninklijke sloep en de maritieme geschiedenis van de VOC en de marine werden besproken bij het Scheepvaartmuseum. Daarna stonden we stil bij de vroegere enclave van het Entrepotdok, iets verderop. Via het Waterlooplein weer terug naar de binnenstad, naar het Rokin voor de eerste vestiging van de Nederlandse Bank. De fietstour eindigde op de Dam bij het eerste nationale monument: Naatje op de Dam. Hoe zat het ook al weer met de afscheiding van de Belgen en de Tiendaagse Veldtocht?
najaar 2014